Cüretkâr, Kışkırtıcı, Gülünç ve hatta Aptalca Sorular!

Sadece cevaplara odaklanıldığında gerçekten çok küçük bir yer haline gelen dünyada koçluk, yapıcı şekilde cevaplanmak için tasarlanmış zor sorular sormaya odaklı bir yaklaşım. Bu yaklaşımın temel amaçlarından bir tanesi olan ‘soruların gücüyle düşünme tekniği’, koçinin (coachee) düşüncelerinin kontrolünü an be an elinde tutabilme becerisini kazanmasını amaçlamakta, mevcut düşünceleri gözlemlemek ve etkin şekilde değerlendirmek için yöntemler sunmakta. Güçlü sorular sorabilmenin amaçlanması ve daha iyi sonuçlar alabilmek adına yeni sorular tasarlanması. Nedeni ise büyük sonuçların ancak büyük sorularla başlaması ve iletişimimizin en önemli parçalarını oluşturması.

İnsanlık tarihi boyunca bizler sorunlarımızı çözmek için her zaman öncelikle sorularımızı değiştirmek zorunda kaldık. Sorularımız sonuçlarımızı belirledi! Sonuçlarımız ise aslında sadece iki farklı yolun sonundaydı: Öğrenenlerin Yolu veya Yargılayanların Yolu. Bu yollardan hangisinde olacağımız ise kendi düşüncelerimizi, duygularımızı ve onları ifade etmek için kullandığımız dili gözlemleyecek kadar bilinçli bir şekilde hareket ettiğimizde başladı.

Önümüzde aslında bu kadar az seçeneğin olması belki de olumlu bir durum, çünkü ya bir yargıç tarzımız olacak ya da öğrenci tarzımız. Gerçekten etkili ve hayatımızdan memnun olmanın sırrı ise iki modül arasında ayrım yapabilme becerimizde yatmakta ve ruhumuzda ikisini de dibine kadar barındırdığımızı kabul etmekte. Öğrenci modunda gözlemci kapasitemiz harekete geçmekte ve bizlere büyük resmi görme fırsatı vermekte. Bilinçli ve amaçlı seçimler bize her an gerekli olan temel liderlik özelliklerini kazandırmakta. Bu yeteneğimizi kullanmadığımızda ise otomatik pilota geçiyoruz, amaçsızca tepkiler veriyoruz ve kendimizi başımıza gelen olayların merhametine terk ediyoruz. Bütün dünya gözümüze hayli kasvetli görünüyor ve sonsuz olasılıklarla dolu olsa bile o olasılıklara ancak çok sınırlı şekilde ulaşabiliyoruz. Düşüncelerimizin niyetlerimizi belirlediğini bir anda unutuveriyoruz.

‘Yargıç Tip’ ve ‘Öğrenci Tip’ bizim en temel iki zihin yapımız ve hepimizde ikisi de aynı anda mevcut. Yargıç modunda olduğumuzda mutlaka ya kendimizle ya da çevremizle çatışma içerisindeyiz. Bu durumda samimi bir çözüm veya huzur bulmak ise imkansız! Yargıç tipte suçlamayla hareket ederiz ve bu durum bizi geçmişe sıkıştırır. Böylece herhangi bir sorunu çözmek neredeyse imkânsız hale gelir. Yargıç modundan çıkmak için öncelikle kişiliğimizin bu yönünü kabullenmeli ve her an bizimle beraber olduğu gerçeğini görmeliyiz. Böylelikle içerisinde bulunduğumuz durumun farkına varabilir ve bir geçiş süreci başlatarak olmamız gereken yere, yani öğrenici moduna geçebiliriz. Öğrenici tip ise sorduğumuz soruların yeni düşüncelere ve olasılıklara en kolay evrilebildiği en verimli zihin yapısını sunmakta. Hissetmek istediğimiz, yapmak istediğimiz, olmayı tercih ettiğimiz ve oraya nasıl ulaşabileceğimizi düşündüğümüz. Bize gerçek seçim gücünü sunan ve nerede olduğumuzu anladığımız o uyanış anı!   

‘Yargıç Modu’ ve ‘Öğrenici Modu’ özellikle ekip liderleri tarafından da dikkatle takip edilmesi gereken kavramlar. ‘Öğrenici Lider’ beraberinde sadakati, saygıyı, iş birliğini ve risk alma isteği yaratan bir kararlılığı getirirken ‘Yargıç Lider’ beraberinde sadece korkuyu, güvensizliği ve çatışmayı getirmekte. ‘Öğrenci Lider’ ekibinin güçlü özelliklerini takdir ediyor ve ekip olarak öğrenici modda kalınmasını sağlıyor. Çok soru soruyor, az konuşuyor. Sadece öğrenici soruları sormuyor, aynı zamanda öğrenici kulaklarıyla da dinliyor. Ekibinin güçlü yanları üzerinde yoğunlaşıyor ve başarıları üzerinde nasıl yükselebileceğini planlıyor. Öğrenici bir lider eşliğinde büyük sorular beraberinde büyük sonuçları getiriyor ve her soru açılmamış bir kapıyı açıyor. Öğrenici ve yargıç zihin yapıları birbirinden ayrılıyor ve soruların gücü eyleme geçiyor. Nedeni ise en becerikli, stratejik ve dost canlısı benliğin ancak öğrenici modunda yakalanabilmesi ve çoğu sorunun aslında sadece yeterli sayıda doğru soruyla çözülebilmesi. Cüretkâr, kışkırtıcı, gülünç ve hatta aptalca sorularla!

#ZeynepStefan, #ExecutiveCoaching, #AIZAConsulting, #AboutMe

 1,521 total views,  1 views today