Patika Bağımlılığı

Patika Bağımlılığı

Bir önceki yazımda dijitalizasyonla birlikte değişen risk perspektifinden bahsetmiş, operasyonel riskin nasıl klasik risk yönetim metodolojisini saracağından, şimdilik altı olan alt grupların onlara ulaşacağından bahsetmiştim. Her ne kadar genel olarak operasyonel risk desek de aslında değişimdeki esas pay siber riskten gelmekte. Çünkü sigorta ve reasürans dünyası başka hiçbir branşta (LoB – Line of Business) önümüzdeki üç yıl içerisinde %200’ü aşacak (10 milyar dolardan 22 milyar dolara) bir artış öngörmemekte. Ancak sigortacılığın her alanında olduğu gibi bu alanda da biz iktisatçıların ve risk yöneticilerinin yakından tanıdığı, müthiş bir patika bağımlılığı (path dependency) söz konusu.

Patika nerde? Para nerde?

Patika bağımlılığı; bireylerin, grupların veya toplumların belli faaliyetlerinde yaptıkları tercihlerin bir sonraki yönelimlerini koşullaması ve hareket alanlarını kayda değer şekilde sınırlaması anlamına gelir. Patika bağımlılığının risk yönetimiyle ilgisini doktoram sırasında davranışsal iktisat çalışmaya başladığımda fark etmiştim. Sonrasında bu ikiliye sigorta ve reasürans sektörlerini de ekleyince ortaya harika bir ‘birbirinden beslenen yapı’ ortaya çıkmıştı. Bu üçlü yapıdaki en belirgin pay ise hiç şüphesiz reasürans sektörünün. Çünkü patikanın yönüne de genişliğine de, sigortacıların bu bilinmeyen siber risk denizinde ne kadar ileriye gidebileceğine de, ne kadar derine inebileceğine de karar veren her zaman olduğu gibi yine reasürörler. Peki bu nasıl oluyor?

Canım Değer Zincirim

Sigorta değer zincirinin her adımını ayrı ayrı seviyorum, birbirinden ayırt edilemeyecek kadar önemliler benim gözümde (1. Product/Service Development, 2. Marketing and Sales, 3. Policy Administration, 4. Claims/Benefits Management, 5. Asset Management). Ancak iki büyük hata içermekte. Ben değer zincirini düzenleyecek olsam öncelikle reasürans fonksiyonunu ikincil faaliyetler (secondary activities) yerine ürün ve hizmet geliştirme fonksiyonunun taa en başına koyardım. Bu perspektifle, web sitemin başlığında (www.zeynepstefan.com) yazan ‘Insurers are the ones who really build a city. Without insurers, there would be no skyscrapers’ (Şehirleri gerçek anlamda sigortacılar inşa ederler. Sigortasız bina yapamazsınız) lafını da aslında reasürörler için söylerdim. Önce reasürörler sigortacıları ortaya çıkarır, sonra sigortacılar şehirleri. Reasürör olduğu için sigortacı mevcut. Benim gözümde pek yumurta tavuk gibi de değil üstelik, belirleyici üstünlük her zaman reasürörlerde.   

Değer zincirinde tespit ettiğim ikinci hata ise yine ikincil faaliyetlerde, şirket altyapısı içerisinde, mali işler ve bilgi işlem fonksiyonları ile yer alan risk yönetiminin yeri. Hak ettiği şekilde bütün beş adımı yeterince şekillendirecek farklı bir pozisyona getirilmesi daha yerinde bir hamle olacaktır.

Önce ‘Understanding’, Sonra ‘Underwriting’

Siber risk dünyasındaki en belirleyici güç olan reasürans piyasasına dönersek, her ne kadar siber riskler için talep sürekli artıyor olsa da reasürans şirketleri henüz kapasitelerini tam manasıyla açmış değiller. Çünkü, bence dünyanın en sofistike ve en konservatif iş kolu olan reasürans halen siber riskin sınırlarını bilim insanlarıyla birlikte çizmeye çalışıyor. Yani siber risk piyasasında ‘underwriting (UW)’ ile ‘understanding’i birlikte ilerletmeye çalışıyorlar ki, bu alanda bir gelişme olacaksa her zamanki gibi öncelikle reasürörlerin eliyle olacaktır. Öncelikle piyasadaki belirsizlikleri azaltmak, sonrasında netleşen resme uygun dinamiklikte bir teminat yapısı geliştirmek ve son olarak bu yapıyı fiber kablolarla yayılan siber risk gibi dünya geneline yaymak reasürörlerin şimdilik en önemli görevleri.

Yazının başlığına dönersek, normal şartlar altında reasürörler bir patika yaratır, sonrasında sigorta şirketleri ve teminat talep eden kişi ve/veya kurumlar bu patikayı takip eder. Yeni nesil sigortacılıkta ise ilk kural patika bağımlılığını bertaraf etmek ve siber riskin dinamizmine ve sofistike yapısına uygun bir UW deneyimini hızla; ya reasürörlerin, ya sigorta şirketlerinin ya da InsurTech’lerin eliyle; yaratmak ki sigorta ve reasürans sektörlerindeki parlamayı siz o zaman görün.

#ZeynepStefan, #AIZA, #PathDependency, #CyberRiskManagement, #Digitalisation, #OpRiskManagement, #LoBs, #InsuranceValueChain.

 1,375 total views,  3 views today