Korona Günlerinde Risk Yönetimi

Kasım ayından beri, pandemi henüz gündemde yok iken özellikle Almanya ve İsviçre piyasalarında operasyonel riskle alakalı proje taleplerinde ve operasyonel risk yöneticisi arayan şirketlerin sayısında gözle görülür bir artış olmuştu. Bu kapsamdaki projelere hazırlık için yaptığım çalışmaları da https://zeynepstefan.com/operational-risk-update/ yazısında sizlere özetlemiştim. Virüsün yayılması ve Avrupa’da birçok ülkenin alarma geçmesi ile birlikte gözler sağlık sektörü ile birlikte finans sektörüne de çevrilmiş oldu. Bu olağan üstü koşullara cevaben ECB (European Central Bank – Avrupa Merkez Bankası) Avrupa bankalarına iş devamlılık planlarını (BCP – Business Contunity Plan) kontrol etmeleri ve tespit ettikleri yetersizlikleri acilen gidermeleri ile ilgili çağrıda bulundu. Dolayısıyla benzer bir çağrının çok yakın zamanda EIOPA tarafından sigorta şirkerleri için de yapılmasını beklenmeliyiz.  

Operasyonel risk yönetiminin küçük bir parçası olmakla birlikte BCP, aslında çok temel ve önemi kriz dönemlerinde anlaşılan bir nevi olağanüstü hal projeksiyonu. Yazılı ve sürekli güncellenmesi gereken bir doküman olarak, önceden belirlenen kriz koşullarının ortaya çıkması ile kurumun hangi faaliyetlerini, kaç kişi ve hangi ekipmanları kullanarak ne kadar süre için devam ettireceğini göstermekte. BCP’nin devreye alınması da dahil hangi karar mekanizmalarının devreye gireceği ve haberleşmenin hangi araçlarla ve hangi kurallar çerçevesinde gerçekleştirileceği ise dokümante edilmesi gereken diğer önemli noktalar. Örneğin, Avrupa’da ve yakın zamanda Türkiye’de birçok şirketin virüsün yayılma riskinden dolayı evden çalışma sistemlerini devreye alması, kısıtlı manada BCP dokümanlarını da devreye almaları anlamına gelmekte. Ancak bu olağan üstü dönemin risk yöneticileri için daha sıkıntılı günleri de beraberinde getirdiğini, evden çalışma ve kişisel kaynakların kullanımının özellikle ve öncelikle operasyonel riski arttırdığını, gizli bilgilerin sızdırılması veya suiistimal gibi önemli yaptırımları olan kuralsızlıkların daha rahat gerçekleştirilebileceği bir döneme girdiğimizi de unutmamalıyız. Dijitalleşme döneminde değişen risk türlerinin yönetimine yetişemezken bilginin işlenebildiği alanların çeşitlenmesi (personelin evden çalışması dolayısıyla) kötü kullanıma daha açık ve savunmasız bırakılması anlamına gelmekte ve kayıpları arttırabilmektedir.

Risk yönetimi alanında yapılan bütün çalışmaların (BCP’yi de dahil ederek) aslında iki temel sınıflandırması söz konusu, çalışmalar ne kadar önleyici (preventive) veya ne kadar tespit edici (detective). Bir risk yönetimi departmanın da etkinliği ve başarısı aslında gerçekleştirdiği çalışmaların ne kadarının birinci ne kadarının ikinci gruba girdiği ile alakalı. Şirketin karar mekanizmalarına etkisi sınırlı olan ve üst yönetimden gelen kararlara göre okyanustaki yapraklar gibi aksiyonlarını şekillendirmeye çalışan risk yönetim departmanlarında ikinci grup aksiyonlar yaygın olmakla birlikte; sınırlar, kontroller, düzenli raporlamalar ve şirket personeli arasındaki farkındalık seviyesi ile gerçek anlamda değer yaratan risk yönetimi departmanlarında birinci grup kontroller ağırlıkla gerçekleştirilmekte.

Dijitalizasyon ile birçok alanda siber riskin artış gösterdiğini görmekle birlikte son pandemik kriz ile birlikte devreye bilinçli veya bilinçsiz şekilde gerçekleştirilen uygun olmayan personel uygulamaları da giriyor. 2020 ilk çeyrek risk raporlarında ve sermaye yeterlilik hesaplamalarında göreceğimiz bu değişiklik beraberinde özellikle kendi hesaplama modelini kullanan sigorta şirketleri için daha yüksek operasyonel risk ve dolayısıyla daha yüksek sermaye karşılığı anlamına gelmekte.

Birçok fiziksel ve finansal faaliyetin sınırlandığı bu konjonktürde, sigorta ve reasürans şirketlerinin içlerinde yer aldıkları ülke ekonomileri ve sosyal yapı için ne derece önemli olduklarını daha iyi anlayacağımız ve ne yazık ki henüz başında olduğumuz bu zor zamanlar, risk yönetimi için de yeni bir dönemin başlangıcı anlamına gelmekte.

#CoronaVirus, #RiskManagement, #Operational Risk, #BusinessContunityPlan, #BCP, #AizaConsulting, #ZeynepStefan

 2,115 total views,  1 views today