İSRAİL INSURTECH PİYASASI – II

Frankfurt’ta Mart ayı içerisinde Goethe Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen InsurTech RoadShow etkinliğinde İsrail InsurTech piyasası ile yakından tanışma fırsatı bulmuştum. İsrail, 2019 yılının konuk ülkesi olarak organizasyonda yer almıştı. Ona yakın InsurTech alanında çözüm üretmek için çalışan şirketi, InsurTech Hub yöneticileri ve sigorta sektörü düzenleyici kurum başkanı ile Frankfurt’a deyim yerindese çıkartma yapan İsrail InsurTech ekosistemi, sigortacılıktaki bu değişime ne kadar önem verdiklerini de ortaya koymuş oldu. Ülkedeki sigorta sektörü ile alakalı bir analizi daha önce paylaşmıştım. (https://zeynepstefan.com/israil-insurtech-piyasasi/ ) Bu yazıya sığdıramadığım, bizim için de önemli bir iş modeli olabileceğinden atlanmaması gerektiğini düşündüğüm iki önemli noktayı da dikkatinize sunmak isterim. Bunlardan ilki sektördeki yabancı yatırım oranı, diğeri ise sağlık alanındaki InsurTech inisiyatiflerini besleyen ve uluslararası alanda daha geniş bir yelpazede hizmet vermeyi amaçlayan sağlık sektörü.

Sigorta sektöründeki teknolojik ilerleme ile birlikte birçok ufak şirket için coğrafi kısıtlar ortadan kalkmış oldu. Günümüzde hasar konusunda sigorta ve reasürans şirketlerine operasyonel maliyet ve risklerini azaltıcı çözüm sunan bir start-up Berlin veya Talin’de kurulabiliyor ve geliştirdiği teknolojileri Türk meslektaşlarına kolayca pazarlayabiliyor. Bu ufak örnek aynı zamanda sektördeki yerli-yabancı yatırım dağılımının InsurTech için yaratabileceği bir avantajı da belirlemekte. Benim 2016’dan beri içerisinde olduğum bu oluşumda gözlemlediğim bir özelliği OECD ülkeleri sigorta sektörleri yabancı yatırım oranları ile kıyasladığımda iki değişken arasında, yani InsurTech girişimleri ve sektördeki yabancı yatırım oranı arasında, nitel bir bağ olabileceği fikrini edindim. Bu konudaki görüşüm, bir ülkenin sigorta sektörü yabancı yatırıma ne kadar açık ise içerisinden InsurTech yatırımlarının filizlenebildiği bir ekosistemi o derece kolay çıkartabileceği yönünde. Bu fikri basit bir kantitatif analiz ile desteklemek için OECD verilerine baktığımızda en güncel değerlerin 2017 yılına ait olduğunu görüyoruz. Buna göre sigorta sektöründeki yabancı yatırımcı oranı 2017 yılında Türkiye’de hayat branşında %56,4 ve elementer branşta %57,1 iken (Türk sigorta serktöründe 2018 yılı yabancı yatırım oranı %75 civarında olarak açıklandı)  İsrail’de bu değerler sırasıyla %0,4 ve %3,8 civarlarında. 2007’de %30 ve % 12 olan yabancı yatırım oranlarının 2012 yılından itibaren İsrail’de dramatik olarak düştüğünü de görüyoruz. Yani karşımızda yabancı yatırıma karşı gayet mesafeli ve yerli sermaye ile büyümeyi tercih eden bir sigorta sektörü mevcut. Peki bu kadar öz kaynaklarıyla ilerleme taraftarı olan bir yapıda InsurTech için bekledikleri seviyede bir gelişmeyi sağlayabilirler mi?      

İsrail’in 2017 yılı sigorta sektöründeki toplam varlıkları 143,8 milyar Dolar, brüt prim üretimi 17,42 milyar Dolar ve elde edilen net kar 818 milyon civarında civarında. Aynı yılı baz alırsak ülke gayrısafi milli hasılası ise 353,2 milyar Dolar civarında, yani sigorta sektörünün ülke ekonomisine katkısı (penetrasyon) 2017 yılında %5 civarında. (Sigorta penetrasyonunda OECD ortalaması %8,9 olmakla birlikte ülkemizde %1,4 seviyesinde) Yani İsrail sigorta sektörünün de (bizim sektörümüz kadar olmasa da) alması gereken önemli bir yol var. Sigorta sektöründe faaliyet göstermek isteyen bir şirketin alması gereken lisans, düzenleyici kurum (Commissioner of Capital Markets, Insurance and Savings) tarafından yabancı şirketlere kapatılmışken reasürans alanında böyle bir kısıtlama bulunmamakta. Düzenleyici kurumun yabancı sermaye eksikliği dolayısıyla ortaya çıkan rekabet eksikliğini gidermek ve yükselen prim değerlerini daha kabul edilebilir seviyelere çekmek için asgari sermaye seviyesinde indirime gitti ve birçoğu dijital alanda olmak üzere farklı yatırım grupları 2018 yılında sektöre giriş yaptı. Ancak sermaye azaltımının beklenen etkiyi gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğini 2019 ve 2020 yılında göreceğiz. Bu kapalı yatırım ortamında gelişecek bir ekosistem için benim fikrim büyümenin beklenenin altında kalacağı ve rekabeti arttırabilmek adına sermaye gibi sigorta sektörü için önemli bir finansal kaynağın azaltılmasının yaratacağı belirsizliklerin de olası bir potansiyele olumsuz etki yapacağı. Bu İsrail ekosisteminin yumuşak karnı. Güçlü oldukları alan ise sağlık sektörü!

Frankfurt’a gelen start-up’ların birçoğu ’health-tech’ olarak adlandırılan alanda faaliyet göstermekteydi. Özellikle önleyici ve hastalığı teşhis edici çözümler konusunda yoğun bir ürün yelpazesi sunmayı amaçlayan start-up’larla ülkedeki sağlık sisteminin kendilerini nasıl desteklediklerini konuştuğumuzda sigorta sektörü düzenleyici kurumu ile birlikte sağlık bakanlıklarıyla yakın bir işbliği içerisinde oldukları ve birçok AR-GE fonundan yararlanabildikleri bilgisini verdiler. Dolayısıyla İsrail sağlık bakanlığı İsrailli start-up’ların öncelikli müşterisi ve geliştirilmesi planlanan teknolojilere yön verir durumda.

Yine OECD verilerinden 2016 yılına göre yaşam beklentisi 82,4 yaş olan 8,71 milyon nüfuslu ülkenin sağlık sektörünün yapısına baktığımızda  (bu değer Türkiye’de 78,5 yaş ve 82 milyon kişi) sağlık harcamalarının GSYİH’daki oranın %7,4 olduğunu görüyoruz. (Bu değer Türkiye’de %4,2) Ancak İsrail asıl avantajını inovasyon alanında yakalamakta. OECD’nin inovatif ülkeler sıralamasında 11. Sırada yer alan İsrail’de AR-GE bütçelerinin büyük bir verimlilik ile kullanıldığını görüyoruz ki ülkemizde InsurTech alanındaki en büyük eksik bence bu verimsizlik. (OECD sıralamasında Türkiye 50. sırada) Yıllık GSYİH değeri Türkiye ile kıyaslanınca çok düşük olmasına rağmen (2018’de Türkiye’de 766,4 milyon Dolar, İsrail’de 353,2 milyon Dolar) sermaye başına düşen GSYİH değerinde büyük bir avantaja sahip olan İsrail’i (Türkiye’de 9.346 Dolar iken İsrail’de 40.560 Dolar) ve teknoloji üretmek için yola çıkan İsrailli şirketleri önümüzdeki günlerde sahnede daha çok görüyor olacağız.

#IsraelSWOTAnalysis, #InsurTech, #HealthTech, #OECD, #GDP, #Innovation, #Efficiency, #ZeynepStefan

 3,291 total views,  3 views today